Izložba Dajane Radoš u Rijeci

Prezentacija grafičkog ciklusa Matricis Dajane Radoš
 
Autorica Dajana Radoš predstavlja se radovima iz grafičkog ciklusa naslovljenog Matricis, karakterističnog postupka kombiniranja grafičkih tehnika dubokog tiska, kojim se intenzivno bavi od 2016. godine pa sve do danas.  Na izložbi se mogu vidjeti grafički listovi većeg formata izvedeni u tehnici bakropisa i rezervaša, potom i  grafičke knjige, nastali kao rezultat aktivnosti otiskivanja zapisa procesualnog i slojevitog interveniranja na grafičkim matricama. Metodom kojom je autorica, u otkrivanju i traganju za grafičkim znakovima u mijenama, preobrazbama i promjenama, razvila karakterističan apstraktan rukopis gorljivog senzibiliteta ka izražavanju novih, beskompromisnih i slobodnih vizualnih oblika.

Ciljevi grafičke posvećenosti Dajane Radoš otkrivaju se u bilježenju komponiranih slojeva intervencija na matricama, koje osvaja i na koje djeluje različitim postupcima. Sadržaje svojih grafika ne temelji na stvarnosti preuzetoj iz okoline, već dopušta da se apstraktni grafički oblici na matricama razvijaju samostalno kao učinak autoričinog zahtjeva za odabirom znamenitijih fragmenata i jedinica grafičke vizualne slike kojima, prolaskom vremena i pomnom obradom, dopušta izaći na vidljivost površine.

Kadriranje grafičkog lista otkriva međusobnu povezanost i procesualni slijed intervencija koje nastaju na matricama jednakih veličina (100 x 50 cm). Ishodišna točka i začetak procesa rada svake matrice, a time i grafičkog otiska, označava postupak otiskivanja crteža valjanjem keramičke oble prošupljene forme izdubljenih utora po grafičkoj matrici. Riječ je o tehnici rezervaša,  nanošenja mrlja i linijskih sekvenci smjesom šećera, vode i cink oksida. Uporaba keramike kao alata u izvedbi grafike karakteristika je cjelokupnog ciklusa autorice, ujedno i osnova nakon koje slijede procesi intenzivnog brušenja, kemijskih intervencija na matricu, korištenje pijeska, asfalta, ali i otisaka vlastitog dlana u obradi ploče pripremljene za otisak. Otisci grafičkih listova funkcioniraju kao dokumenti jednog stanja, nakon kojeg autorica ponovno intervenira na iste matrice u potrazi za daljnjim razvojem oblika. Time je na otisnutim grafičkim listovima moguće pratiti zapise promjena nastalih u različitim fazama obrade pripadajuće matrice; od začetaka i „crteža keramikom“ do postupaka brušenja i modificiranja prvotnog crteža radi kreiranja novih gestualnih linijskih i organskih oblika, ujedno i novih potencijalnih grafika.

Dio grafičkih listova Radoš razvija kombiniranom tehnikom rezervaša, bakropisa uz uvođenje  drvoreza. Otiskivanjem godova stare murve uspostavljen je još jedan sloj na grafičkim listovima, a naglasak je postavljen na kolorističkim sekvencama te kompozicijskim promjenama izlazaka otiska iz formiranog kadra grafičke slike.

Grafike iz ciklusa Matricis autorice Dajane Radoš označavaju zapise jednog jedinstvenog trenutka u procesu rada. Riječ je o zabilježenim procesualnim stanjima, nastalim uslijed intervencija u fizičku strukturu matrice, te slojevima naknadnih promjena koje su se daljnjom obradom na matrici objelodanile; po sistemu jedna matrica – višeslojnost obrade i otisaka faza razvoja grafičkih znakova. Proces kontinuiranih obrada jednih te istih matrica, nadogradnja i praćenje morfoloških promjena u različitim stupnjevanjima i intenzitetu pojavnosti grafičkih znakova, nameće pitanje o mogućnosti reproduciranja potpunog/konačnog otiska.  Pri čemu bi konačni ili potpuni reprezentativni zapis totaliteta označio grafički otisak ukupnosti svih faza i postupaka intervencija. U tom smislu, inzistiranje na procesualnom iskazu, od zapisa u svjetlijim i latentnijim formama, preko snažnije i dramatičnije opstojnosti, inzistiranje na daljnjoj obradi i naglašavanju postojećih oblika te linijskih grafičkih sekvenci, u konačnosti vodi do njihovog potpunog nestajanja ili do cikličke preobrazbe u posve nove grafičke oblike i strukture. / Nadežda Elezović